Zasoby ludzkie

Na temat zasobów ludzkich można byłoby napisać osobną pracę, gdyż to dość obszerny temat, który wciąż dynamicznie się rozwija. Aby zrozumieć znaczenie tego zjawiska dla współczesnego rynku pracy, przeanalizujemy, co składa się na zasoby przedsiębiorstwa i jaką częścią tych zasobów są zasoby ludzkie.

Z tego artykułu dowiesz się:

• zasoby ludzkie – co to?
• jaką częścią zasobów firmy są zasoby ludzkie?
• jakie są przykłady działań w ramach zarządzania zasobami ludzkimi?
• jakie jest znaczenie zarządzania zasobami ludzkimi w firmie?

Zasoby ludzkie – definicja

Czy zdarzyło Ci się, słysząc wyrażenie: “zasoby ludzkie”, poczuć niesmak? To pojęcie bardzo często bywa krytykowane za to, że pracującą kadrę zrównuje się z innymi zasobami, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Jednakże jeśli spojrzymy na zasoby jako na kapitał, czyli coś cennego, o co warto dbać i rozwijać, wtedy wydźwięk jest już zdecydowanie łagodniejszy.

Od kiedy pojawiło się to określenie? Pierwotne struktury hierarchicznej pracy zakładały, że pracownik ma być wykorzystany możliwie jak najefektywniej. Dopiero rewolucja przemysłowa przyniosła pewną refleksję na temat zarządzania personelem w taki sposób, aby uwzględnić potrzeby pracowników. Wzrost zainteresowania psychologią i socjologią – na przykład teorią hierarchii potrzeb Maslowa – sprawiły, że na pracę personelu spojrzano nieco bardziej świadomie. Współcześnie, wraz dynamicznym rozwojem biznesu, postępem technologicznym i globalizacją, nikt już nie ma wątpliwości, że zaangażowanie pracowników, efektywna praca to wynik mądrego, elastycznego i innowacyjnego podejścia.

Czym są zatem zasoby ludzkie/ human resources? Przeanalizujemy ten problem szczegółowo. Zasoby ludzkie stanowią jeden z kilku innych zasobów. Na zasoby firmy składają się różne elementy, które posiada  i wykorzystuje w swojej działalności firma w celu osiągania swoich celów. Na zasoby organizacji składają się:

• zasoby fizyczne: w ich skład zaliczane są budynki, tereny, urządzenia, maszyny, wyposażenie, surowce i produkty gotowe do sprzedaży,
• zasoby ludzkie: pracownicy – na szczeblu zarządzającym jak i personel operacyjny. Zasoby ludzkie to termin, który odnosi się do zatrudnionych w firmie pracowników. Nie tyle istotna jest liczba tych pracowników, co potencjał, jaki wnoszą oni do firmy, czyli umiejętności, kompetencje w zakresie powierzonych im obowiązków, 
• zasoby organizacyjne: są podstawą dla funkcjonowania i rozwoju organizacji. Obejmują one przede wszystkim kadrę zarządzającą, kulturę i strukturę organizacyjną, procedury zarządzania oraz relacje z klientami,
• zasoby finansowe: wszystko to, co związane jest z finansami, a więc kapitał pracujący, potrzebny do utrzymania płynności finansowej firmy, kredyty, inwestycje, gotówka, rachunki bankowe i inne aktywa finansowe,
• zasoby intelektualne: to wartości wynikające z wiedzy, doświadczenia i umiejętności w firmie. Wśród nich można znaleźć: patenty, prawa autorskie, znaki towarowe, markę i kontakty biznesowe. Zasoby intelektualne budują dobry wizerunek firmy i przyciągają klientów,
• zasoby technologiczne: używane oprogramowanie, systemy informatyczne, platformy, wynalazki, nowe technologie.

Skąd taki podział? Dlaczego zasoby organizacji są tak zróżnicowane? Ich różnorodność uzależniona jest od specyfiki działalności i potrzeb, jakie dyktuje branży rynek. Dzięki różnorodnym zasobom, firmy mogą efektywniej realizować swoje cele i osiągać sukces.

Zasoby ludzkie – przykłady działań organizacyjnych

Na czym polega zarządzanie zasobami ludzkimi? Definicja podaje, że to szereg różnorodnych przedsięwzięć, które podejmuje się w celu osiągnięcia celów. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów praktyk zarządzania zasobami ludzkimi:

• rekrutacja i selekcja: aby mówić o zasobach ludzkich, trzeba je najpierw pozyskać. Podczas rekrutacji i selekcji odbywa się ocena i wybór kandydatów do pracy,
• szkolenia: to zapewnienie pracownikom rozwoju zawodowego, okazji do uczenia się, aby umożliwić im zdobycie nowych umiejętności,  co w dalszej perspektywie oznacza rozwój organizacji,
• wynagradzanie i motywowanie: dobrze zorganizowana firma ma opracowany system wynagradzania i motywowania, który obejmuje: premie, nagrody, systemy awansów i inne środki zachęty,
• ocena pracowników: systematyczne oceny pracy pracowników, ustalanie celów, monitorowanie postępów i udzielanie informacji zwrotnej wpływają na poprawę wydajności firmy,
• rozwiązywanie problemów: każda firma powinna być przygotowana na konieczność rozwiązywania konfliktów między pracownikami oraz zapobiegania sytuacjom mobbingu,
• identyfikowanie pracowników na wyższe/ inne stanowiska: w związku z rozwojem i rotacją pracowników, firma musi być przygotowana na ewentualne zmiany personalne, aby zapewnić ciągłość zarządzania,
• zarządzanie relacjami z pracownikami: tworzenie pozytywnego środowiska pracy, budowanie relacji między pracownikami a zarządem oraz reagowanie na potrzeby i oczekiwania pracowników.

Znaczenie zarządzania zasobami ludzkimi

Zarządzanie zasobami ludzkimi ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania firmy. Działania, jakie prowadzone są w ramach HRM, czyli Human Resource Management, obejmują kilka kluczowych obszarów. Co zyskuje firma w wyniku działań HRM? Dzięki wykwalifikowanym i zaangażowanym pracownikom firma może liczyć na wzrost produktywności. Pracownicy, którzy są zaangażowani w swoje zadania i mają odpowiednie umiejętności, mogą pracować bardziej efektywnie. Firma, która dba o rozwój swoich pracowników, wyróżnia się innowacyjnością. Zmotywowani pracownicy, którzy tworzą silny zespół, mogą oferować produkty wyższej jakości, stanowiąc atrakcyjną konkurencję. Nie bez znaczenia jest również fakt, że dobrze funkcjonujący działu HRM pozytywnie wpływa na kulturę organizacyjną firmy. Pracownicy, którzy odnajdują się w celach i wartościach firmy, chętnie się z nią identyfikują, tworząc pozytywną kulturę pracy.

Coraz częściej firmom zależy na transparentności zarządzania zasobami ludzkimi. Takie działania wpływają na pozytywny wizerunek firmy i budują zaufanie zarówno wśród klientów jak potencjalnych pracowników. Wyjątek stanowią kwestie związane z poufnością, na przykład informacje dotyczące pracowników, czy procedury związane z dyscypliną.